Porselen Kaplama
Büyük çürükler, travmalar ve bunlar gibi sebeplerle dişler aşınabilir ya da kaybedilebilir. Bu aşınmalar ve diş kayıpları sebebiyle zamanla çiğneme fonksiyonları ve estetik birtakım problemler meydana gelir. Bunun sonucunda hem sindirim sisteminde çeşitli sağlık problemleri oluşabilir hem de sosyal hayattan kaçınma gibi psikolojik problemler ortaya çıkabilir.
Uzun yıllardır çeşitli nedenlerle madde kaybına uğramış dişlerin ya da diş eksikliklerinin tedavisinde kullanılan porselen kaplamalar günümüzde halen en çok uygulanan tedavi yöntemlerinden biridir. Halihazırda en yüksek oranda uygulanan diş protezleri metal destekli porselen kaplamalardır.
Porselen kaplama nedir?
Kimi zaman dolgu yöntemleriyle tedavi edilemeyecek kadar büyük diş aşınmaları, kimi zaman ise diş eksikliklerini gidermek amacıyla yapılan bir tedavi yöntemi olan porselen kaplamalar, dişin üzerini tıpkı bir kalıp gibi saran, var olan aşınmaları ve eksiklikleri gidemeye yönelik bir uygulamadır.
Porselen kaplamaların avantajları nelerdir?
Porselen kaplamalar metal altyapılarının verdiği avantaj sayesinde dayanıklılığıyla ön plana çıkmaktadır.
Metal destekli porselen kaplamalar diğer kaplama yöntemlerine göre daha ekonomiktirler.
Porselen malzemeden dolayı estetik olarak da tatmin edici olabilmektedirler.
Kullanılan malzemeler güvenlidir ve herhangi bir yan etki göstermemektirler.
Porselen kaplamalarda nelere dikkat etmek gerekir?
Porselen kaplamalara sahip kişilerin diş eti sağlığına özel olarak dikkat etmesi gerekir. Diş eti hastalıkları zaman içinde diş etlerinin çekilmesine sebep olarak kaplamaların kullanım ömrünü azaltacaktır. Bu sebeple ağız hijyenine büyük ölçüde önem verilmesi gerekmektedir.
Diş sıkma ve gıcırdatma problemleri de yine diş eti çekilmelerine sebep olmaktadır. Bu problemlere sahip hastaların gece plağı kullanımı gibi önlemleri almaları tavsiye edilmektedir.
Köprü olarak tasarlanan porselen kaplamaların gövde olarak nitelendirilen ve diş eksikliklerini kapatan kısmının altında zaman zaman gıda artıkları birikebilir ve ağız kokusu gibi rahatsızlıklar oluşabilir. Bu nedenle gövde kısımlarının altı özel fırçalar ve iplerle temizlenmelidir. Yine köprü ayağı olarak nitelendirilen dişlerin kaplamalarında ve tek diş kaplamalarında da kaplamayla dişin birleştiği kısımda birikim olmaması önemlidir ve bu bölgelerin dikkatli bir biçimde temizlenmesi gerekir. Eğer temizlenemeyen ve engellenemeyen gıda birikimleri oluşuyorsa hekiminize danışmanız tavsiye edilir.
Ağızda var olan dişlerde temizleme yöntemleriyle giderilemeyen renklenmeler oluşmuşsa ve bu nedenle beyazlatma tedavileri planlanıyorsa, bu tedaviler porselen kaplamalar yapılmadan önce gerçekleştirilmelidir. Çünkü dişlere etki eden beyazlatma malzemeleri porselenlere etki etmemektedir.
Porselen yüzeylerde çok fazla renklenme oluşmasa da çay, kahve gibi renklendirici gıdalar bir miktar renklenme yaratabilmektedir. Bu sebeple fazla tüketilmemeleri tavsiye edilir.
Porselen altındaki metal nedeniyle daha mat bir görüntü oluşacağından estetiğin önemli olduğu ön dişler yerine arka bölgelerde uygulanmaları tavsiye edilir. Ön bölgelerde zirkonyum altyapılı porselenler ya da full seramik porselenler daha iyi sonuçlar vermektedirler.
Çok nadir olarak kişilerde Krom-Kobalt, Krom-Nikel ya da kullanılan diğer metal alaşımlarına karşı alerjik reaksiyonlar oluşabilmektedir. Bu durumlarda da zirkonyum destekli ya da full porselen kaplamalardan yararlanılmalıdır.
Porselen kaplama ne için yapılır?
Aşırı kron harabiyeti olarak adlandırılan dişlerdeki fazla madde kayıpları porselen kaplamalarla giderilebilmektedir. Bu madde kayıpları kimi zaman büyük çürükler sebebiyle ortaya çıkarken kimi zaman da travmaya bağlı diş kırıkları seklinde oluşabilir.
Diş eksiklikleri durumlarında “köprü” adı verilen ve eksikliğin yanlarındaki dişlerin de kaplanmasıyla uygulanan tedaviler uygulanabilir.
İmplant üstü protezler porselen kaplamalarla yapılabilir.
Ortodontik tedavi istemeyen hastalarda çapraşıklıkların giderilmesi amacıyla porselen kaplamalar uygulanabilmektedir.
Diş sıkma ve gıcırdatmaya bağlı oluşan aşınmalar sonucu kapanış boyutlarının azaldığı durumlarda da porselen kaplamalardan faydalanılabilmektedir.
Aşırı renklenmiş ve estetik açıdan yetersiz dişler porselen kaplamalarla restore edilebilir.
Porselen kaplamalar kimlere yapılabilir?
Diş ve çene gelişimini tamamlamış her hastaya, ihtiyaç duyulan durumlarda metal destekli porselen kaplamalar yapılabilmektedir.
Porselen kaplama tedavisi ne kadar sürer?
Dijital diş hekimliğiyle birlikte tedavi süreleri de kısalmıştır. Ağız içi durumuna ve diş sayısına göre tedavi süreleri değişmektedir. Süreler 1 gün ile 1 hafta arasında değişmektedir.
Porselen kaplamalar da diş etlerinin durumu ve diğer diş tedavilerini de gerçekleştirdikten sonra çok hızlı bir şekilde yapılmaktadır.
Porselen kaplama nasıl yapılır?
Öncelikle hastanın detaylı ağız içi muayenesi yapılır. Diş eksiklikleri ve aşırı madde kaybına uğramış dişler belirlenir.
Ağız hijyenine yönelik diş çekimi, diş eti tedavisi ya da diş temizliği gibi bir ihtiyaç mevcutsa bu tedaviler gerçekleştirilir.
Hasta ağzından geçici kaplamalara rehber olması ve ağzın ilk halini göstermesi amacıyla ölçüler alınır ve alçı modeller elde edilir.
Kesilerek küçültülecek dişler ve çevrelerindeki dokular lokal anesteziyle uyuşturulur.
Dişler küçültülerek üzerine porselen kaplamanın rahatlıkla oturabileceği boyut ve şekil oluşturulur.
Porselen kaplamanın elde edilmesi için gerekli modeli elde etmek amacıyla ölçüler alınır. Bu ölçüler alınırken genellikle silikon esaslı malzemeler kullanılır.
Daha sonra özel mumlar yardımıyla hastanın diş kapanış şekli tespit edilir. Bazı durumlarda ağızda kapanış belirleyen ve rehberlik edebilecek bir diş teması bulunmadığında diğer yüz ölçülerinden faydalanılarak kapanış boyutu belirlenir.
Hastanın kesilen ve küçültülen dişlerine uygun olarak geçici kaplamalar elde edilir. Bu geçici kaplamalarda genellikle akrilik malzemeler kullanılmaktadır. Geçici protezler hasta ağzında daha önce alınan ölçü yardımıyla yapılan direkt yöntem ve elde edilen model üzerinde hazırlanan indirekt yöntem olmak üzere 2 şekilde elde edilir. Daha sonra bu geçici protezler hasta ağzına kolay sökülebilen bir yapıştırma malzemesiyle uygulanır ve tedavinin ilk seansı böylelikle tamamlanmış olur.
İlk seanstan birkaç gün sonra yapılan 2. seansta porselen kaplamaların alt yapısını oluşturan metal kısımların provaları yapılır ve uyumlarına bakılır. Gerektiği noktalarda tekrar uyumlandırma yapılabilir. Eğer bir problem mevcutsa tekrar ölçü alınarak metaller yeniden yapılır. Bu seansta aynı zamanda diş renkleri belirlenerek porselenlerin bu renklere göre uygulanması tasarlanır.
Metal uyumlarından emin olunduktan sonraki seansta protezler porseleni işlenmiş şekilde prova edilir. Bu provada var olan yükseklikler ve kapanış problemleri belirlenerek düzeltilir. Porselen kaplamaların son uyum ve estetik kontrolleri yapılır. Eğer bir aksaklık söz konusu ise porselenin tekrar işlenmesi ve bu aşamanın tekrarı gerekebilir.
Porselen provası aşamasından sonra protezler son aşama olan “glaze” yani parlatma aşaması için laboratuvara gönderilir ve hasta ağzına hazır hale getirilir.
Son seansta glaze aşaması da gerçekleştirilmiş ve hasta ağzına hazır hale gelmiş porselen kaplamalar dişlere kalıcı olarak yapıştırılır ve tedavi böylelikle tamamlanmış olur.
Porselen kaplamalarda hangi malzemeler kullanılır?
Porselen kaplamaların metal alt yapılarında genellikle son derece dayanıklı olan Krom-Nikel ya da Krom-Kobalt alaşımları kullanılır. Üst kısımlarında ise özel olarak üretilen ve estetik özelliği yüksek dental seramikler kullanılır.
Daha önceki dönemlerde metal altyapı yalnızca döküm yöntemleriyle elde edilmekteydi. Fakat günümüzde milling adı verilen yöntemle freze edilen metaller de altyapılarda kullanılmaktadır. Bu yöntemde bilgisayar sistemleri kullanılarak cihaz aracılığıyla çok daha hassas bir uyum sağlayan metal altyapılar elde edilmektedir. Bu yöntemle elde edilen metaller daha ince olduğundan dişlerde de daha az aşındırma yapılması yeterli olmaktadır. Üstelik metal yüzeylerde oluşabilecek hatalar da çok daha aza indirgenmektedir.